In mien jeugd, en dan praot ik over de tied van net nao den oorlog, wier der bie ons in het dorp ok wel old en niej e’vierd maor dat is niet te vergelieken met wat ter tegeswoordeg allemaole uut de kaste wordt e ’ trokken.

Rotjes en siervuurwerk beston ter toen noch gaar niet, misschien mos dat toen nog wel uut e’ vonnen worden, ik wet et gewoon niet.

Het eerste wat ik ter mien van herinner is een klappertjespistooltjen waor a’j een deusken klappertjes bie mossen kopen en die klappertjes mossen ter één veur één in ‘e legd worden en dan ko’j den trekker overhalen en…pets, een kleinen knal klonk ter dan a’j mazzel hadden, en vake heuren ie niks umdat het klappertjen onderwiel vot e’ waaid was. Al met al was dat een bitjen een geklooite met zo’n pistooltjen, maor dat was eigelek heel makkelek te ummezeilen, ie nommen een platten klinker of baksteen, leien der één, of een hand vol knappertjes op en hieuwen der met een hamer op, zelfde effect maor völle simpelder, toch?

Dit spölgerei ko’j oew anschaffen bie de winkel van De Gems in ’t dorp of bie de winkel van Reinhard Koerselman, bie ons in de straote, Steevord heitten die winkel, gleuf ik.

Wielle deden ok wel knappertjes in een groten slöttel waor ok een spieker in passen en dan sloegen wielle der met tegen de muure en…banks!

Maor ja, den tied ston natuurlek niet stille en de uutvinders bleven an de gange umme ons maor weer wat niejs in de mage te splitsen dus toen kwammen der klappertjes pistolen waor a’j een heel rölleken knappertjes in konnen doone, en dat schealen een hoop geklooi, waor is waor!

A’j een jaortjen older wordt dan bu’j zo’n pistooltjen wel ontgruuid, vin ie zelf, en gao’j al is veurzichteg ummekieken of ie ok een gebruukten- en lögen verfbusse op de kop könt tikken en het is better um dat niet an oew vader te vraogen. Buurman Lubbers had ter nog wel ergens ene op een schap staon en een klein geatjen in de bodem was ter gauw in e’slagen met een hamer en een spieker.

Bie smederieje van Ark wietrerop bie ons in de straote was ik al lange gin onbekenden meer en een bröksken carbid viel ter wel te matsen, dus toen kon het feest beginnen. In de kökkenkaste lag altied wel erges een deusken lucifers in een hoek en toen op de straote an en niet te kort bie huus. Iets wieterop, in ’t Lange Pad, tegeswoordeg Insindelaan, waren al wat jonges met mekare an het knappen, dat ko’j bie ons huus al wel hören, dus trok ik ok die kante op an. Vanuut de buurtschappen rondumme het darp heuren ie den helen dag van die oerhadde klappen die veroorzaakt wieren deur boerenjonges die met cardit-melkbussen an ’t plearen wazzen, een indrukwekkend geluud was dat en kilometers wieterop nog te hören!

De eerste paar keren mo’j nog wel wat wennen maor carbid schieten is ginne moeileke bezigheid, a’j de slag eenmaol een bitjen te pakken hebt: klöntjen carbid in oew busse, een klodder spiej der op, deksel op de busse, busse vastklemmen onder een klomp, brandenden lucifer veur ‘t gat en….baats! Mooien middag e’had.

A’j dan thuus komt völt ter wat te vertellen, maor a’j olders hebt deet zelvers ok nog niet vergetten bunt dat een koe ooit ok kalf is e’wes, dan is dat ok nog wel te overleaven. Dan mo ‘j beloven umme veural veurzichteg te wean en dat doo’j dan ok, al was ’t allene maor um van dat gedramte af te wean!

En zo leert iederene weer um met nieje dinger umme te gaon in het leaven, ok al krieg ie dan es een keer het dekseltjen van oew buurjonge ziene carbidbusken veur de kop, dan leer ie daor ok weer van umme toch wat better uut te kieken en tevens bliej te wean dat het gin lid van een melkbusse was!

Later, en met andere kammeraö, trök het jonge volkjen het hele darp deur en wier der ok wel kattekwaod uute’haald natuurlek, maor Vordense olders vat dat over ’t algemeen redelek sportief op en…….iederene kent iederene, dus……controle zat!

Ik wette nog goed den keer da’ w s ’middags bie de bekke an de gange waren e’wes en, terugge in’ t darp, het ter ene van ons opviel dat de    bloembakken bie café Brandenbarg ter zo kaal bie stonnen.

Dat kon toch ok wel anders, vonnen wielle en een stuk of zes boerenkoolstronken waren der gauw e’vonnen op de landeriejen van de Heuve.

Toen de leste klanten tegen zeuven uur op huus an gingen en Brandenbarg de gediens dicht en het licht uut had e’daon, wazzen die koolstronken al gauw e’ pot en ging iederene op huus an.

Now was het in die tied traditie dat ter tegen twaalf uur een grote groep van de dorpsen van alle gezindten veur ’t gemeentehuus samen kwammen um mekare een gelukkeg niej jaor toe te wensen. Hoe lange die traditie der al was, ik zolt ’t ech niet wetten, misschien had et wel iets met verbondenheidsgevuul uit de oorlogstied, die nog maor pas achter ons lei te maken, ik bedenke mien maor wat. Maor wie wet kump ter nog ens ene mien dat vertellen?

Ik wazze der vanaf umsgeveer mien tiende jaor ok bie want toen mog Ik veur et eers opblieven töt in’t nieje jaor en dat ging vanzelf samen met het smikkelen en smullen van de

Mien moeder was al vanaf ’s middags an’t bakken en broojen e ’wes, en dat was zelfs buuten te roeken, oh den zalegen bakloch a’j dan bie huus kwammen, dat verget ik mien hele leaven niet meer. Appelbeignets, ölliekrabben, wafels met warme kersen, kipkroketten-, vleugeltjes en poten, ie könt het niet opnuumen of mien mo had et wel gemaakt. Moar jao, zee was ok niet veur niks den oldsten dochter van meisterbakker Schuppers, die had dat van huus uut met e’ kregen, dat zat ter, umme zo te zeggen, in ’e bakken!

Een grote schale bowl was ter ok, boordevol met geweckt fruit, waorvan onze kelder s’winters vol ston en dat noe goed van pas kwamp. En warme chocolademelk met volle melk van onzen enigsten eigen koe Betsie1, met zo’n dik vel der op waor at mien vader zo gek op was en waor wielle kinder ons veur schudden!

s’ Aoves ging dan de radio an en dan was ter altied een conferencier op, Snip en Snap, Lou Bandy, Toon Hermans, Wim Sonneveld of Wim Kan.

Tegen kwart veur twaalf ginge wielle met z’n allen op het darp an waor zich zo langzamerhand en helen stoet verzamelen.
Ik heurn al wel zo’n gemompel van de leu die uude Dorpsstraote kwammen en die bie Café Brandenbarg onze versiering in de verandabloembakken al hadden bewonderd en der wier wat umme e’ lachen, maor ok negatief commentaar was ter te hören over buuls van blage die het hele darp belachelek proberen te maken met zukke kunsen, het lek wel nerges op en waor dat toch hen mos met zuk gespuis. Het merendeel kon der de gein echter wel van inziene en reageren met: “Och, blage, ’t zol wat en laot toch zoezen, maakt ow druk”. Ik hebbe toen al vrog e’ eleerd umme net te doene of da’k narges van af wisse, trouwes bes lasteg, zo’n eersten keer!

Concordia op een foto uit 1950 op Koninginnedag. Vele ouderen zullen er nog velen van herkennen, v.l.n.r: Jan Schotsman, Harrie Lauckhart,Jan Lichtenberg, Joos Böhmer, Ab Wentink, Ben Vlogman, Derk de Boer, Hendrik v.d. Berg, Stefan Siemers, Johan Harmsen. De twee kinderen zijn Minie de Boer en ik zelf.

Dirigent Derk Wolters gaf een teiken, alle leu zwegen en daor klonk de bekende hymne: “Uren, dagen, maanden, jaren, vlieden als een schaduw heen”. Werkelek prachteg klonk dat, de griezels liepen mien over de rugge, zo mooi as dat klonk.

Daornao nam onzen burgemeister van Arkel kort het woord en wensen iederene een goed en veurspoedig niej jaor toe en dan vroog ‘e an Concordia of die nog een vroleken mars ten geheure wollen brengen en zo gebeuren het.

Alle anwezige mensen gavven mekare een hand en hadden goeie wensen veur mekare, zoas : “Völle Heil en Zegen veur oelleu allemaole in het nieje joar”.

Iederene praoten nog effen met iederene en daornao gink de samenkomst geleidelek weer uut mekare en op huus an.

Sommegen gingen nog weer met mekare aan de niejaorsborrel met kennessen of buren en anderen zochen het bedde op umdat ze der al weer bietieds uut mossen, um wat veur readen dan ok.

En trouwens, in die tied was ter nog weineg spraoke van dee nachtbrakerieje, zoas dat tegeswoordeg de gewoonte is.

Dissen ceremonie herhalen zich elk jaor op oldejaorsaovend en in 1953 heb ik, as leerling muzikant, veur de eerste keer die twee nummers met mögen blaozen met de muzikanten van Concordia en ik wazze zo trots as een pauw, geleuf mien maor!

Maor jao, den tied geet wieter met al zien veuruutgank en niejegheden en dat kostten disse ceremonie uutendelek zien bestaonsrech.

Want wat gebeuren der op een zeker ogenblik, in denke in 1955: De mensen kregen de meugelekheid umme ander vuurwerk, zoas vuurpeilen en rotjes te kopen en die wodden natuurlek op oldejaorsaovend af e’stokken, logisch.

De alolde ceremonie wier weer afgewerkt en nao de woorden van de burgemeister spöllen Concordia nog een vroleken mars. Het bewaarde vuurwerk gink de loch in en één van die rotjes kwam tussen de spöllende muzikanten terechte en wel bienao in de bas van Frits Wansink. Den schrok zich het laplazerus en had, deur de luchtdruk, ziene tanden  zowat achterin zienen hals zitten. De mars wodden zo goed as dat kon uutespöld en iederene sprok ter schande van.

Maor Concordia mos later besluuten dat ter niet langer e ‘spöld zol wodden op oldejaorsaovend veur het gemeentehuus.

Daormet ging ter een mooie traditie verloren, mede umme zeep e’holpen deur de veuruutgang, jammer maor helaas!

Deze foto van Concordia's boerenkapel De Achtkastelendarpers uit 1978 is genomen voor het net volledig gerestaureerde kasteel/Huize Vorden, en deed toen dienst als Vordens gemeentehuis, wat een pracht! De boerenkapel was toen in zijn beste periode en had tientallen optredens, o.a. in 1979 op de Coolsingel in Rotterdam als ook een muzikale trip naar het Oostenrijkse St. Margarethen. Na lang zoeken kon ik de namen van deze artiesten achterhalen, v.l.n.r. onderste rij: Henk Lubberdink, Joop Schuppers, Marijke Berendsen-Schuppers, Jan Ligtenbarg, Herman Weustenenk, Frits Wansink, Piet Papperse. Midden vaandeldrager Nijenhuis, zijn zoon Gerrit, Wim Barink, Joos Böhmer, Engelien Heuvelink- Wieskamp, Tinie Schotsman, Warna Nijenhuis-Schuppers en leider Joop Lauckhart. Boven Henk v.d. Meene, Jan Schotsman, Wim van Til, Jan Harmsen, Wim Jansen.

Achter in de 70er jaoren wier der gelukkeg iets van den traditie in ere hersteld, want in 1978 wier ons vroggere gemeentehuus umme e’ bouwd töt Dorpscentrum en gaf de boerenkapel van Concordia daor op Niejaorsmargens, of den eersten zondag daornao een niejaorsconcert. Dan wodden der begonnen met, ielle raodt het al, de bekende hymne: “Uren, dagen, maanden, jaren, vlieden als een schaduw heen”.

Dat toveren, veural bie de oldere muzikanten en anwezegen, nog weer een brejen glimlach van herkenning en veural nostalgie op de gezichten!

In latere tieden kwam der steeds zwaorder vuurwerk op de markt, zo zwaor dat ter in sommege gemeentes al e’praot wordt hoe dat op den duur wieter mot.

 Hieronder nog een plaatjen van hoe der in 2013 op het terrein van de Vordense iesbane met de carbidbussen wier e’knald.